You are currently viewing Doanh nghiệp có bắt buộc phải thành lập công đoàn cơ sở?

Doanh nghiệp có bắt buộc phải thành lập công đoàn cơ sở?

Công đoàn tổ chức đại diện cho người lao động. Mọi vấn đề tranh chấp và bảo vệ quyền lợi của NLĐ đều phải thông qua Công đoàn. Vậy doanh nghiệp có bắt buộc phải có công đoàn cơ sở? Thủ tục, quy trình thành lập công đoàn cơ sở ra sao? Cùng tìm hiểu với Trangtien qua bài viết dưới đây nhé!

Khái niệm công đoàn cơ sở

Khái niệm

Công đoàn cơ sở là tổ chức cơ sở của Công đoàn; tập hợp đoàn viên công đoàn trong một hoặc một số cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp, được công đoàn cấp trên trực tiếp cơ sở công nhận theo quy định của pháp luật và Điều lệ Công đoàn Việt Nam.

Công đoàn cơ sở được thành lập tại các doanh nghiệp, đơn vị sự nghiệp, các cơ quan Nhà nước; những tổ chức Chính trị – xã hội, những tổ chức chính trị – xã hội. CĐCS có thể là ở 1 công ty; hoặc nhiều công ty kết hợp thành lập một CĐCS chung. Điều kiện: Có đủ từ 5 đoàn viên trở lên, được công đoàn cấp trên công nhận.

Vai trò công đoàn cơ sở

  • CĐCS thực hiện vai trò đại diện, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của đoàn viên công đoàn, người lao động.
  • Công đoàn cơ sở tham gia, thương lượng, ký kết và giám sát việc thực hiện thỏa ước lao động tập thể, thang lương, bảng lương, định mức lao động, quy chế trả lương, quy chế thưởng, nội quy lao động, quy chế dân chủ ở doanh nghiệp, cơ quan, tổ chức.
  • CĐCS tham gia, hỗ trợ giải quyết tranh chấp lao động. Khi xảy ra tranh chấp lao động về lợi ích, Công đoàn là tổ chức phối hợp, lãnh đạo người lao động tiến hành đình công.
  • Công đoàn tham gia đối thoại, hợp tác với người sử dụng lao động xây dựng quan hệ lao động hài hoà, ổn định, tiến bộ tại doanh nghiệp, cơ quan, tổ chức.  Trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, tổ chức Công đoàn có vai trò điều hoà và ổn định quan hệ lao động xã hội, đây là vai trò không một tổ chức nào khác có thể thay thế. Bởi vì, Công đoàn là đại diện một bên của quan hệ lao động, thiếu Công đoàn không thể tạo thành quan hệ lao động hoàn chỉnh.

>> Xem thêm: Vai trò công đoàn trong xử lý kỷ luật sa thải NLĐ.

Doanh nghiệp có bắt buộc phải thành lập CĐCS không?

Thành lập công đoàn hoàn toàn phụ thuộc vào sự tự nguyện của người lao động. Công ty không có nghĩa vụ thành lập công đoàn. Song, công ty phải tạo điều kiện, hỗ trợ người lao động thành lập công đoàn khi có mong muốn. Đồng thời thừa nhận và tạo điều kiện thuận lợi để công đoàn hoạt động.

Như vậy, pháp luật khuyến khích việc thành lập công đoàn và đây không phải là nghĩa vụ hay trách nhiệm của công ty nên không có quy định xử phạt khi không thành lập công đoàn.

Hồ sơ cần khi thành lập Công đoàn cơ sở

– Văn bản đề nghị công nhận đoàn viên, CĐCS, Ban chấp hành CĐCS;

– Danh sách đoàn viên, kèm theo đươn gia nhập Công đoàn của Người lao động;

– Biên bản hội nghị thành lập CĐCS;

– Biên bản kiểm phiếu bầu Ban chấp hành CĐCS (có trích ngang lý lịch kèm theo).

Các bước để thành lập công đoàn cơ sở

Bước 1: Tổ chức Ban vận động thành lập CĐCS

NLĐ có quyền yêu cầu công đoàn cấp trên trực tiếp cơ sở nơi gần nhất hướng dẫn; giúp đỡ, hỗ trợ việc thành lập CĐCS tại cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp.

Thành lập công đoàn cơ sở tại 1 DN

Khi có từ ba NLĐ trở lên đang làm việc tại DN có đơn tự nguyện gia nhập Công đoàn; NLĐ tự tập hợp, bầu trưởng ban vận động để tổ chức vận động thành lập CĐCS. Trường hợp có một người lao động là đoàn viên công đoàn thì đoàn viên công đoàn có quyền tập hợp người lao động và làm trưởng ban vận động. Nếu số đoàn viên công đoàn nhiều hơn (dưới 5 đoàn viên) thì bầu trưởng ban vận động trong số đoàn viên công đoàn.

Ban vận động thành lập CĐCS chấm dứt nhiệm vụ sau khi bầu được ban chấp hành CĐCS.

Thành lập công đoàn cơ sở ghép của nhiều DN

Mỗi DN phải có ít nhất ba người lao động có đơn tự nguyện gia nhập Công đoàn. Và có ít nhất một đại diện trong ban vận động thành lập CĐCS.

Bước 2: Thành lập Ban chấp hành lâm thời công đoàn cơ sở

Khi đủ năm đoàn viên thì tiến hành chọn nhân sự tham gia Ban Chấp hành lâm thời CĐCS.

Đối với ban chấp hành có 03 người (đơn vị có dưới 30 đoàn viên)

  • Chủ tịch: 01.
  • Phó Chủ tịch: 01.
  • Ủy viên: 01.
  • Phân công 01 đ/c trong BCH phụ trách công tác kiểm tra (không đồng thời làm chủ tịch).

Đối với ban chấp hành có 05 người (đơn vị có từ 30 đoàn viên trở lên)

  • 01 Chủ tịch,
  • 01 Phó Chủ tịch,
  • 03 người còn lại là Ủy viên.

Sau khi có BCH công đoàn tạm thời, thành lập ủy ban kiểm tra công đoàn, (từ 03 – 05 người):

  • 01 chủ nhiệm (là 01 trong 04 UV.BCH, không phải là chủ tịch).
  • 02 ủy viên còn lại (là ĐVCĐ, không phải là thành viên BCH).

Bước 3: Thành lập công đoàn cơ sở

Hội nghị thành lập CĐCS

Ban vận động thành lập CĐCS đề nghị công đoàn cấp trên hướng dẫn việc tổ chức hội nghị thành lập CĐCS.

Nội dung hội nghị thành lập CĐCS gồm:

  • Báo cáo quá trình vận động người lao động gia nhập công đoàn và tổ chức thành lập CĐCS.
  • Báo cáo danh sách người lao động có đơn tự nguyện gia nhập công đoàn.
  • Tuyên bố thành lập CĐCS.
  • Bầu ban chấp hành CĐCS.
  • Thông qua chương trình hoạt động của CĐCS.

Việc bầu cử BCH công đoàn tại hội nghị thực hiện theo nguyên tắc bỏ phiếu kín. Người trúng cử phải có số phiếu tán thành quá một phần hai (1/2) so với số phiếu thu về. Phiếu bầu cử tại hội nghị thành lập CĐCS phải có chữ ký của trưởng ban vận động thành lập CĐCS ở góc trái, phía trên phiếu bầu.

Hoàn thiện hồ sơ đề nghị công nhận đoàn viên, công đoàn cơ sở và BCH công đoàn cơ sở

  • Đơn xin gia nhập công đoàn.
  • Tờ trình công nhận đoàn viên.
  • Tờ trình công nhận thành lập CĐCS, BCH CĐCS.
  • Lý lịch Ban Chấp hành công đoàn.
  • Bản tuyên bố thành lập CĐCS.
  • Một bản sao y bản chính giấy Chứng nhận đăng ký kinh doanh của doanh nghiệp hoặc giấy phép đầu tư  đối với những đơn vị có vốn nước ngoài hoặc quyết định thành lập cơ quan, đơn vị do cơ quan có thẩm quyền cấp.
  • Bảng khai trình lao động hoặc báo cáo tình hình sử dụng lao động của đơn vị thời gian gần nhất.

Lưu ý: Chủ doanh nghiệp, thành viên góp vốn, giám đốc nhân sự công ty không được kết nạp vào tổ chức Công đoàn.

Bước 4: Ban Thường vụ Liên đoàn Lao động quận ra quyết định công nhận đoàn viên, CĐCS và BCH CĐCS (căn cứ vào hồ sơ hội nghị thành lập CĐCS).

Bước 5: Tổ chức lễ công bố quyết định công nhận đoàn viên, công đoàn cơ sở và BCH CĐCS

Sau khi LĐLĐ Quận đã ra quyết định công nhận đoàn viên, CĐCS và BCH CĐCS, LĐLĐ Quận sẽ tổ chức hội nghị thành lập CĐCS và công bố các quyết định công nhận.

Nội dung buổi lễ, thời gian dự kiến khoảng 45 đến 60 phút bao gồm một số nội dung sau:

  • Chào cờ – tuyên bố lý do và giới thiệu đại biểu.
  • Công bố quyết định công nhận đoàn viên công đoàn, trao thẻ đoàn viên.
  • Công bố quyết định công nhận CĐCS, BCH công đoàn.
  • BCH lâm thời ra mắt và trình bày chương trình hoạt động trong thời gian sắp tới, động viên CNLĐ và đoàn viên góp ý xây dựng chương trình để CĐCS chính thức đi vào hoạt động.
  • Phát biểu của người đứng đầu cơ quan, đơn vị hoặc Chủ DN.
  • Phát biểu của Ban Thường vụ Liên đoàn Lao động quận.
  • BCH lâm thời tiếp thu – Bế mạc.

Bước 6: Tổ chức hoạt động công đoàn cơ sở

Đối với Ban chấp hành Công đoàn cơ sở

  • Tiếp tục tổ chức tuyên truyền về Luật Công đoàn, Điều lệ Công đoàn Việt Nam cho toàn thể CNLĐ tại đơn vị. Nói rõ mục đích ý nghĩa của việc thành lập Công đoàn qua đó vận động CNLĐ đơn vị gia nhập tổ chức Công đoàn.
  • Ban Chấp hành CĐCS sẽ xem xét, tiếp tục ra quyết định kết nạp đoàn viên, cấp thẻ và báo cáo kết quả về Liên đoàn Lao động quận Thủ Đức.
  • Vận động đoàn viên công đoàn và tiến hành thu 1% đoàn phí công đoàn theo quy định. Đồng thời trích nộp 40% đoàn phí về LĐLĐ quận.
  • Sau 12 tháng hoạt động BCH lâm thời CĐCS phải tiến hành tổ chức Đại hội công đoàn.

Đối với người đứng đầu cơ quan, đơn vị, Chủ doanh nghiệp

  • Tạo điều kiện thuận lợi để CĐCS hoạt động có hiệu quả.
  • Có trách nhiệm thực hiện trích nộp 2% kinh phí công đoàn theo nghị định 191/2013/NĐ-CP ngày 21/11/2013 của Chính Phủ qui định chi tiết về tài chính Công đoàn. Tất cả đều trích nộp về Ban Tài chính Liên đoàn Lao động quận.

Trang Tiên